چرا بوی مرغداری‌ها خطرناک است؟

• آمونیاک (NH₃): باعث تحریک دستگاه تنفسی طیور، کاهش رشد و افزایش بیماری‌ها می‌شود.
• سولفید هیدروژن (H₂S): گازی سمی که در غلظت‌های بالا کشنده است.
• باکتری‌ها و قارچ‌ها: عامل بو و بیماری‌های مشترک بین انسان و دام.

 ازن چه نقشی در از بین بردن بوی بدمرغداری دارد؟

اکسیژن فعال تزریقی، ساختمان مولکول‌های بو زا را تخریب می کند و این امر سبب میشود تا کارگرها از محیط کار بهتر و طیور نیز از شرایط زیستی مناسبتری برخوردار شوند که در نتیجه آن، توان رشد افزایش مییابد و میانگین سود روزانه بیشتر میگردد. استفاده از اکسیژن فعال (ازن) برای هوای مرغداری‌ها علاوه بر اثرات بهداشتی و مقابله با ویروس‌ها، باعث کاهش میزان تهویه هوا به مقدار ۱۵ تا ۲۰ درصد و در نتیجه صرفه‌جویی در هزینه گرمایش تا ۳۰ درصد و همچنین سبب کاهش بو در محیط اطراف مرغداری می‌شود.

از بین بردن بوی بد مرغداری توسط ازن با چه مکانیسم‌های انجام می‌شود:

1. تجزیه مستقیم مولکول‌های بو:
   • آمونیاک (NH₃) → نیتروژن (N₂) + آب (H₂O)
   • سولفید هیدروژن (H₂S) → سولفات بی‌ضرر
2. نابودی باکتری‌ها و قارچ‌های مولد بو:
   • ازن دیواره سلولی میکروب‌ها را منهدم می‌کند.
3. اکسیداسیون ترکیبات آلی فرار (VOCs):
   • تبدیل مواد بودار به ترکیبات بی‌بو مانند CO₂ و آب.

مزایای استفاده از ازن در از بین بردن بوی نامطبوع مرغداری:

حذف کامل بو در کمترین زمان (نه فقط پوشش دادن موقت مانند خوشبوکننده‌ها).
کاهش آمونیاک تا ۹۰٪ (طبق مطالعات دانشگاهی).
عدم تولید باقیمانده شیمیایی (برخلاف ضدعفونی‌کننده‌های سنتی).
کاهش هزینه‌های تهویه و انرژی (نیاز به هواکش‌های قوی کمتر می‌شود).
افزایش سلامت طیور و کارگران (کاهش بیماری‌های تنفسی).

نحوه اجرای سیستم ازن در مرغداری:

1. ژنراتورهای ازن:
   • نصب دستگاه‌های ازن‌ژنراتور صنعتی با ظرفیت متناسب با متراژ مرغداری.
2. سیستم تزریق هوشمند:
   • تزریق ازن به‌صورت پالس‌های کوتاه یا مداوم در هوا و آب.
3. مانیتورینگ:
   • استفاده از سنسورهای آمونیاک و رطوبت برای تنظیم خودکار دستگاه.

ضدعفونی تخم‌مرغ‌ها و خوراک:

در اثر ضدعفونی خوراک مرغ‌ها با ازن، از رشد کپک‌ها جلوگیری به عمل می‌آید؛ همچنین ازن بر روی ویروس‌ها و سموم قارچی عمل می‌کند و موادی مانند افلاتوکسین موجود در خوراک طیور را از بین می‌برد. در نتیجه میزان تغذیه طیور بیشتر و محصولات ایمن‌تری تولید می‌شود. همچنین آزمایشات روزانه انجام شده نشان می‌دهد که در مرغداری‌هایی که از ازن استفاده می‌کنند به حد چشمگیری باکتری سالمونلا بر روی پوسته تخم‌مرغ از بین رفته است. همچنین مقدار آمونیاک تا ۶۰ درصد کاهش و میزان تولید تخم‌مرغ و کیفیت آن افزایش یافته است.

ضدعفونی و حذف مواد بیماری‌زا و مضر برای مرغ‌ها بدون هرگونه باقی‌مانده شیمیایی:

بیشتر منابع آبی که برای مرغداری‌ها استفاده می‌شود ( آب چاه )، دارای میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا هستند که این امر موجب بیماری و افزایش تلفات و کاهش راندمان تولید گوشت می‌شود. استفاده از اکسیژن فعال برای ضدعفونی آب آشامیدنی، سبب از بین رفتن میکروب‌ها و باکتری‌های موجود در آب می‌شود و این امر سبب افزایش رشد طیور و کاهش بیماری و مرگ و میر در مرغداری‌ها می‌گردد.

معایب برخی مواد ضدعفونی کننده شیمیایی:

ترکیبات چهارتایی آمونیوم:

بر روی باکتری‌های گرم مثبت مؤثر ولی بر روی باکتری‌های گرم منفی تأثیر کمی می‌گذارد اما ازن با قدرت اکسیداسیون بسیار زیاد باعث از بین رفتن باکتری‌ها و همه ویروس‌ها می‌شود. فرمالدهید: بوی تند و زننده، اثر سوزانندگی زیاد بر روی چشم، زبری پوست و ایجاد حساسیت و همچنین سرطان‌زا بودن این ماده باعث خروج این ماده از لیست مواد ضدعفونی کننده بهداشتی شده است، اما ازن با غلظت مجاز، حتی در حضور نیروی کار انسانی قابلیت استفاده دارد زیرا هیچکدام از مضرات گفته شده برای فرمالدهید را ندارد.

پرمنگنات پتاسیم:

باقی‌مانده این ماده می‌تواند با آلوده کردن آب آشامیدنی، مسمومیت‌زا شده و موجب مرگ، بدون هر نوع نشانه قبلی شود اما ازن بعد از حداکثر ۲۰ دقیقه به اکسیژن تبدیل شده و هیچگونه باقی مانده شیمیایی از خود بر جای نمی‌گذارد.

کـلــر:

هر چند کلر رایج‌ترین سیستم ضدعفونی در ایران است و به نظر می‌رسد استفاده از کـلـر بسیاری از میکروارگانیسم‌ها را از بین می‌برد، اما برخی از باکتری‌های با پایین آوردن سوخت و ساز و مسیرهای متفاوت برای واکنش‌های آنزیمی، توانسته‌اند راه مقابله با سمی بودن کلر را پیدا کنند و در مقابل کلر مقاوم شوند. کلر همچنین در دُزهای بالا باعث سوزش چشم و در شوک‌های نگهانی باعث خونریزی کبدی و مرگ می‌شود، اما ازن با قدرت ضدعفونی کنندگی بی‌نظیر خود کلیه ویروس‌ها و باکتری‌هایی که در مقابل کلر مقاوم شده‌اند را از بین می‌برد و هیچ یک از مضرات کلر که به آن اشاره نمودیم را ندارد.

مزایای ازن در تصفیه آب:

• عدم نیاز به پالایش مجدد آب
• حذف مرحله کلرزنی در فرآیند تصفیه
• حذف فلزات سنگین و سموم کشاورزی
• عدم تولید باقی‌مانده مواد شیمیایی در آب
• حذف انواع باکتری و انواع میکروارگانیسم‌های مقاوم نسبت به کلر
• قدرت و سرعت ضدعفونی کنندگی فوق‌‌العاده بالاتر ازن نسبت به کلر

کاهش بیماری‌ها از طریق افزایش قدرت سیستم دفاعی طیور و حذف ویروس‌ها و باکتری‌های موجود در محیط (از جمله آنفولانزای مرغی):

استفاده از گاز ازن برای از بین بردن پاتوژن‌ها در صنایع طیور از جمله فرآیندهای تخم‌گذاری، جوجه‌کشی، پرورش مرغ‌های گوشتی، تخم‌گذار و کشتارگاهی مورد آزمایش قرار گرفته است و نتایج این آزمایشات و تحقیقات نشان می‌دهد که اکسیژن فعال، باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، کپک‌ها و … محیط را از بین می‌برد و این امر سبب کاهش بیماری و مرگ و میر در جوجه‌های چند روزه می‌شود و حتی استفاده از آن در چندین سال پی در پی سبب حذف درصد زیادی از بیماری‌های رایج در بین طیور شود.

خاصیت ضدعفونی کنندگی ازن بسیار مؤثر و کاملاً طبیعی است، به گونه‌ای که بعد از ضدعفونی، اکسیژن فعال تبدیل به اکسیژن می‌شود و به همین علت می‌توان به صورت شبانه‌روزی از آن استفاده نمود و به همین خاطر آن را ضدعفونی کننده ۲۴ ساعته می‌نامند. استفاده از ازن می‌تواند سبب تولید طیور سالم‌تر و چاق‌تر شود.

مزایای کلی ازن در مرغداری‌ها:

• کاربری آسان
• نگهداری ارزان
• کاهش هزینه‌های گرمایش
• کاهش بیماری و مرگ و میر
• افزایش تعداد و اندازه طیور
• افزایش راندمان تبدیل غذا به گوشت
• کاهش بوهای نامطلوب و عدم نیاز به تهویه هوا
• تخریب سریع همه میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا
• افزایش ایمنی در محصولات تولیدی نظیر تخم‌مرغ
• استفاده در محل، بدون نیاز به هیچ‌گونه مواد مصرفی

مطالعه موردی (Case Study):

یک مرغداری در اصفهان پس از نصب سیستم ازن:

• کاهش ۸۵٪ شکایت‌های همسایگان درباره بو.
• افزایش ۱۵٪ وزن گیری جوجه‌ها به‌دلیل کاهش استرس تنفسی.
• صرفه‌جویی سالانه ۴۰ میلیون تومان در هزینه‌های ضدعفونی.

نتیجه‌گیری:

ازن نه‌تنها مشکل بوی مرغداری را برای همیشه حل می‌کند، بلکه به‌عنوان یک ضدعفونی‌کننده چندمنظوره، سلامت گله و سودآوری را افزایش می‌دهد. با توجه به سازگاری با محیط زیست و تأیید سازمان‌های بهداشتی، مهاجرت به این فناوری یک ضرورت رقابتی برای مرغداران است.

پیشنهاد تکمیلی:

اگر نیاز به محاسبه هزینه اجرای سیستم ازن برای مرغداری خود دارید یا می‌خواهید مقایسه دقیق‌تری با روش‌های سنتی داشته باشید، می‌توانید با ما در تماس باشید.