بررسی اثر حرارت استخوان گاو به عنوان یک کاتالیزور مقدمه: استفاده از کاتالیزورها ...
شناخت گازهایی که در شبکه‌های فاضلاب تولید می‌شوند و بوی زننده ایجاد می‌کنند به کنترل و مهار آنها کمک خواهد کرد. ایندولها، اسکاتولها، مرکاپتانها، ترکیبات آلی فرار، سولفید هیدروژن، آمونیاک، دی اکسید گوگرد و غیره، تعدادی از ترکیبات بوزا می‌باشند که در تأسیسات جمع‌آوری فاضلاب ایجاد می‌گردند و گاهی موجب تولید بوی نامطبوع در محیط شهری می‌شوند.
۱- شناخت فرآیندهای موجود
۲- بررسی روشهای بوزدایی و روشهای نوین این فرآیند
۳- انتخاب فرآیند مناسب
بهترین روش برای شکستن ساختار مولکول، اکسیداسیون با یک ماده اکسیدکننده میباشد که خود آلاینده محیط‌زیست نباشد.
اکسیژن فعال علاوه بر قابلیت بوزدایی یک ضد عفونی کننده بسیار قوی نیز میباشد و به نحو مطلوب و بسیار مؤثری انواع آلودگیهای میکروبی را از بین می‌برد. ویژگی‌های ازن نظیر قابلیت تجزیه ترکیبات سمی شیمیایی و نیز کشتن انواع میکروارگانیسم‌ها ، اعم از باکتریها و ویروسها ، ازن را به مهمترین عامل پاک‌کننده و ضدعفونی‌کننده محیط تبدیل کرده است.
اکسیژن فعال یا ازن قوی‌ترین و مؤثرترین از بین برنده بوهای نامطبوع مانند گازهای شیمیایی ( آروماتیک‌ها و …) و بوهای ناشی از حیوانات ، کپک و قارچ ، دود دخانیات و …. است.
روش اکسیداسیون با گاز ازن ، با توجه با مزایای خود نسبت به سایر روش‌ها برتر بوده و حتی پایدار نبودن و عدم امکان انبار آن درواقع می‌توان یک حسن دانست چراکه با حذف بوی نامطبوع و سپس به دلیل عدم پایداری ازن باقیمانده، مشکلی برای پرسنل و افرادی که در محل حضور دارند ایجاد نخواهد کرد.
در گذشته نبود اطلاعات کاربردی تکنولوژی ازن ژنراتور و ازن ساز در ایران و نیز هزینه تولید آن در محیط باعث عدم استفاده از آن در بوزدایی شده است .
شرکت آردا به‌عنوان اولین سازنده ازن ژنراتور در ایران و شرکتی پیشرو برای استفاده از سیستمهای مدرن و مقرون‌به‌صرفه نمودن آنها برای کاربردهای زیست‌محیطی اقدام به اجرای این‌گونه پروژه‌ها در ایران نموده است و برای اولین بار سیستم بوزدایی در ایران را در تصفیه خانه فاضلاب کارخانههای لبنی پاکسار ساری در سال ۱۳۸۴ بکار گرفته است. راندمان و نتایج بیش از یک دهه فعالیت این شرکت در حوضه بوبری بسیار مطلوب بوده و قابل استناد میباشد. پارامترهای مهمی نظیر زمان تماس ازن با آلاینده‌ها و همچنین نوع آلودگی در تعیین دوز ازن و انتخاب ظرفیت دستگاه ازن ساز اهمیت بالایی دارد.
در ادامه نصب یکی از دستگاه های آردا با نام کومبو پلاس نمایش داده شده است که جهت بوبری ایستگاه پمپاژ فاضلاب نصب و راه اندازی شده است:
دستگاه پلاسمایر آردا یکی از انواع ازن ژنراتورهای آردا میباشد که جهت ضدعفونی و بوبری محیط استفاده میگردد. عملکرد دستگاه پلاسمایر به این صورت است که با هدایت هوای اطراف به داخل و با استفاده از تکنولوژی پلاسمای سرد، مولکولهای اکسیژن موجود در هوا را شکسته و آنها را دریک فرآیند طبیعی به ازن تبدیل میکند. گاز ازن سریعاً با آلودگیهای اطراف خود پیوند داده و ساختار مولکولی آنها را تجزیه و اکسید میکند. دستگاه پلاسمایر آردا قابلیت حذف انواع آلودگی‌ها مانند ویروس، میکروب، قارچ، باکتری، سموم کشاورزی، هرگونه بوی نامطبوع، منو اکسید کربن، دود سیگار، ترکیبات آلی احتراقی، اکسیدهای ازت و … را دارد.
– بهره برداری ساده و آسان
– اقتصادی و مقرون به صرفه
-جایگزین با کلر و حذف معایب کلر
– دارای کمترین پیامدهای زیست محیطی
-عدم وجود باقیمانده (برخلاف کلر) در هوا
– تبدیل گاز ازن به اکسیژن فعال بعد از بیست دقیقه
– کارایی و راندمان قابل‌قبول و ثابت‌شده در دراز مدت
– روش بومی‌سازی شده و عدم نیاز به تجهیزات خارجی
امروزه آلودگی هوا یکی از نگرانیهای مردم برای سلامتی می باشد .افرادی که در معرض آلودگی هوا هستند در معرض انواع بیماریها و نارسائیهایی که ریشه در تنفس دارند، قرار می گیرند. بو یکی از شاخص های مشهود آلودگی هوا است که از منابع مختلفی مانند فاضلاب های شهری و صنعتی ، زباله ها، حیوانات ، دخانیات، گازهای شیمیایی منتشر شونده از کارخانه ها و کارگاههای تولیدی و غیره به وجود می آید.
مضرات بو حتی در غلظتهای پایین نیز در انسان منجر به تنشهای روانی خواهد شد. بوهای ناخوشایند باعث کم اشتهایی، مصرف کمتر آب, اختلال در تنفس، تهوع و استفراغ و آشفتگی ذهنی می شوند ، لذا با توجه به مشکلات ذکر شده ، اهمیت کنترل و بوزدایی از محیط مشخص می شود.
بو نشان دهنده وجود آلودگی میکربی در محیط است. باکتریها، هاگ ها و قارچها و اسپورهای منتشر شونده از طریق هوا و باکتریهای منتشر شونده توسط هسته قطرهDroplet nuclei اغلب همراه با مولکولهای بوزا به اطراف پراکنده می شوند.
بو نخستین مشکل در هنگام ایجاد تاسیسات تصفیه فاضلاب با سیستم لجن فعال است و در خلال چند سال گذشته، کنترل بو یکی از مشکلات اصلی در طراحی و بهره برداری تاسیسات جمع آوری ، تصفیه و دفع فاضلاب با سیستم لجن فعال بوده است.
بوی فاضلاب شهری معمولاً از گازهای حاصل از تجزیه مواد آلی یا از مواد افزوده شده به فاضلاب ناشی می شود. فاضلاب تازه بوی مشخص و تاحدی ناخوشایند دارد اما بوی آن از بوی فاضلابی که تجزیه بی هوازی (بدون اکسیژن) شده، کمترآزاردهنده است. فاضلاب های صنعتی حاوی ترکیبات بودار و یا ترکیبات دیگری هستند که در طی فرآیند تصفیه فاضلاب تولید بو می کنند.
مشخص ترین بوی فاضلاب مانده یا عفونی بوی هیدروژن سولفید است که به وسیله میکروارگانیسم های غیر هوازی که سولفات را به سولفید تبدیل می کنند ، به وجود می آید.
ترکیبات بد بو که باعث تنش روانی در انسان می شوند به وسیله دستگاه بویایی او تشخیص داده می شوند، اما مکانیسم این تشخیص هنوز به خوبی شناخته نشده است. از سال ۱۸۷۰ تاکنون ، بیش از ۳۰ نظریه برای توضیح حس بویایی ارائه شده است. یکی از اشکالهای موجود بر سر راه ارائه نظریه جامعه، عدم توجیهی برای دلیل اختلاف بوی ترکیبات شیمیایی مشابه و نیز بوی ترکیبات مختلف شیمیایی بوده است
جدول زیر گروه های اصلی بوهای آزار دهنده و ترکیبات آنها را مشخص می کند:
| ترکیب بودار | فرمول شیمیایی | بو، کیفیت |
| آمینها | CH۳NH۲ , (CH۳)۳N | بوی ماهی |
| آمونیاک | NH۳ | آمونیاکی |
| دیاتومها | NH۲(CH۲)۴NH۲ , NH۲(CH۲)۵NH۲ | لاشه گندیده |
| هیدروژن سولفید | H۲S | تخم مرغ گندیده |
| مرکاپتنها(متیل و اتیل) | CH۳SH, CH۳(CH۲)۳SH | کلم گندیده |
| مرکپتانها(بوتیل و کروتیل=T) | (CH۳)۳CSH , CH۳(CH۲)۳SH | بوی راسو |
| سولفیدهای آلی | (CH۳)۲S,(C۶H۵)۲S | کلم گندیده |
| اسکاتول | C۹H۹N | مدفوع |
تمام این ترکیب ها ممکن است در فاضلاب شهری وجود داشته باشد و یا در آن به وجود آید، که این مسئله بستگی به شرایط محلی دارد.
در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای از بین بردن بوهای مزاحم و ناخوشایند در پروسه های مختلف صنعتی در محیط های مختلف انجام شده است.
دراکثرسیستم هایی که تاکنون برای بوزدایی استفاده می شده است اقدام به استفاده از بوهای پوششی برای پنهان نمودن بوی نامطلوب انجام گرفته است که این عمل نه تنها بوی نامطلوب را از بین نمی برد بلکه حجم آلاینده های بوزا در محیط را افزایش می دهد. همچنین سیستم های جذب کننده بو نیز از راندمانهای پائینی برخوردار بوده و بهره برداری از آنها نیز در شرایطی که از ابتدا طراحی نشده باشند ، بسیار مشکل خواهد بود. در حال حاضر، به اثبات رسیده است که بوی هر مولکول به ساختمان آن مولکول مربوط می شود لذا با تخریب ساختار مولکول می توان بوی آن را به صورت موثر از بین برد . بهترین روش برای شکستن ساختار ملکول, اکسیداسیون با یک ماده اکسید کننده می باشد که خود آلاینده محیط زیست نباشد. اکسیژن فعال قوی ترین و موثر ترین از بین برنده و رفع کننده بوهای نامطبوع مانند گازهای شیمیایی ( آروماتیک ها و …) و بوهای ناشی از حیوانات ، کپک و قارچ ، دود دخانیات و …. است.
ازن گازی تقریباً بی رنگ با بوی ترش و قدرت اکسید کنندگی بالا است و سریعاً آلاینده های محیط را اکسید می نماید و نتیجه این اکسیداسیون تنها اکسید مواد و اکسیژن می باشد . اکسیژن فعال پایدار نبوده و در نتیجه نمی توان آنرا انبار یا حمل نمود. این امر باعث می گردد که تولید آن همواره در محل انجام گیرد، لذا مرحله حمل و انبار مواد شیمیایی در این روش حذف می شود.
این واقعیت که گازهای زاید، بخصوص گازهای زاید صنعتی حاوی گوگرد به اکسیژن فعال حساس هستند و این امر نتیجه توانایی بالای اکسیداسیون بوسیله این گاز است سبب گردیده که اکسیژن فعال به عنوان بهترین بوزدا در جهان مطرح شود.
اکسیژن فعال علاوه بر قابلیت بوزدایی یک ضد عفونی کننده بسیار قوی نیز می باشد و به نحو مطلوب و بسیار موثری انواع آلودگی های میکروبی را از بین می برد. ویژگی هایی نظیر قابلیت تجزیه ترکیبات سمی شیمیایی و نیز کشتن انواع میکروارگانیسم ها ، اعم از باکتریها و ویروسها ، اکسیژن فعال را به مهمترین عامل پاک کننده و ضد عفونی کننده محیط تبدیل کرده است.
در گذشته نبود اطلاعات کاربردی این تکنولوژی در ایران و نیز هزینه بالای تولید آن در محیط باعث عدم استفاده از آن در بوزدایی شده است . شرکت آردا به عنوان شرکتی پیشرو در جهان برای استفاده از سیستمهای مدرن و مقرون به صرفه نمودن آنها برای کاربردهای زیست محیطی اقدام به اجرای این گونه پروژه ها در ایران نموده است و اخیراً برای اولین بار سیستم بوزدایی در ایران را در تصفیه خانه فاضلاب کارخانه های لبنی بکار گرفته است که راندمان آن بسیار مطلوب بوده است. با استفاده از این سیستم اکسیژن فعال تولید می شود و این اکسید کننده قوی مولکولهای بودار را سریعاً به ترکیبات اولیه آنها تجزیه می کند و خود تبدیل به اکسیژن می شود . در نتیجه بدلیل اینکه هیچگونه ترکیب جانبی ایجاد نمی شود ، این روش جزء روشهای دوستدار محیط زیست شناخته شده است. در شکل زیر طرح شماتیک برای تولید مولکولهای اکسیژن فعال و تجزیه مولکول بوزا بوسیله اکسیژن فعال نشان داده شده است:
گاز ازن قادر است (بدون حضور اپراتور) به تمام سطوح نفوذ یابد و فضا را ضدعفونی کند. بر روی دستگاههای پلاسمایر تایمر جهت تنظیم ساعت کارکرد دستگاه قرار داده شده است و دستگاه‌ها دارای ریموت کنترل جهت روشن خاموش کردن از راه دور می باشد. لذا اپراتور میتواند بعد از اتمام تمیزکاری اتاق، دستگاه پلاسمایر را در آنجا قرار دهد و محیط را ترک نماید و با ریموت دستگاه را روشن و بعد از ۱۵ دقیقه (زمان روشن بودن دستگاه قابل تنظیم و بر اساس حجم اتاق و میزان آلودگی آنجا تنظیم میگردد)خاموش کند و سپس وارد اتاق شود. خوشبختانه دستگاه پلاسمایر سبک و پرتابل میباشد و می‌توان از یک دستگاه برای تمامی اتاق‌های یک طبقه استفاده نمود همچنین کاربری آن بسیار ساده میباشد و تنها یک‌بار تایمر دستگاه تنظیم میگردد و فقط باید آن را با ریموت روشن یا خاموش نمود.
به استحضار میرساند ضدعفونی با دستگاههای پلاسمایر یا استریل ایر همزمان با حضور افراد میتواند صورت پذیرد و ازن باقیمانده در هوا به کمک دستگاههای دیجیتال پرتابل شرکت آردا قابل اندازه‌گیری و کنترل است. در ادامه تصویر دستگاه های پلاسمایر که جهت ضدعفونی بسته بندی فرآورده های گوشتی استفاده می گردد، مشاهده می کنید